U novom sazivu Evropskog parlamenta nema nijednog Roma

Od influensera do aktivista, od Španije do Slovačke, više od 700 novoizabranih zastupnika u Evropskom parlamentu prošle sedmice zvanično je počelo svoj mandat. U njihovim redovima, međutim, neće biti zastupnika u Evropskom parlamentu koji se izjašnjavaju kao Romi, prema organizacijama za prava Roma, koje to opisuju kao ogroman udarac najvećoj etničkoj manjini u Evropi.

“Suočavamo se s situacijom bez presedana”, rekao je Ismael Cortés, vanredni profesor na UNESCO-vom Institutu za filozofiju mira. “Od 720 mjesta u Evropskom parlamentu, niti jedno neće biti posvećeno Romima.”

Od proširenja EU-a 2004. godine, broj romskih zastupnika u Evropskom parlamentu stalno je rastao, dosegnuvši visoku brojku od četiri zastupnika u parlamentu koji je upravo sada u odlazećem sazivu. Ali ovoga puta oko 6 miliona Roma koji žive širom EU neće imati direktan glas u parlamentu, rekao je Cortés.

Stranke na populističkoj desnici – posebno u Francuskoj, Njemačkoj, Italiji i Austriji – ostvarile su velike uspjehe u parlamentu, što im je dalo jači glas kada je u pitanju planiranje budućnosti EU.

“To je krajnje paradoksalno”, rekao je Cortés, ukazujući na mnoge slučajeve u kojima je krajnja desnica ciljala na Rome. “Evropska manjina koja je bila najviše žrtveni jarac i koja je i dalje žrtvena manjina ostala je bez predstavnika.”

Situacija koja bi nastala mogla bi biti “opasna” za romske zajednice, dodao je, navodeći dugogodišnju ulogu koju su romski zastupnici u Evropskom parlamentu igrali u suprotstavljanju stereotipima protiv Roma i govoru mržnje u parlamentu.

“Sada su Romi postali meta govora mržnje, ali bez parlamentarnog odgovora”, dodao je.

Nedostatak romskih zastupnika u Evropskom parlamentu također bi mogao ugroziti napore da se nosi s izazovima s kojima se neke romske zajednice i dalje suočavaju, poput pristupa pristojnom stanovanju ili segregacije romske djece u školama širom EU.

“Bez glasa u parlamentu, ova pitanja nestaju s dnevnog reda”, rekao je Cortés. “Vrata se zatvaraju umjesto da se otvaraju.”

Dok su zvonile na uzbunu, organizacije za prava Roma pozivale su političke stranke da objasne kako je došlo do ove situacije. Uoči nedavnih izbora za EU, Romi su uglavnom bili isključeni s prvih mjesta na listama kandidata jer su stranke bile zabrinute zbog gubitaka glasova, rekla je Gabriela Hrabanova, izvršna direktorica Evropske mreže romskih temeljnih organizacija.

Ova isključenost je pogoršana dugotrajnom diskriminacijom s kojom se mnogi Romi suočavaju i koja je kod mnogih ostavila duboko nepovjerenje u politički sistem, dodala je.

“Dakle, nemamo dovoljno mobiliziranih Roma da zapravo napravimo razliku na izborima glasajući za ove kandidate”, navela je

Mnogima u romskoj zajednici čini se da je to nepobjediva bitka, naročito kada je riječ o često neprozirnom procesu odabira kandidata za EU, koji kritičari dugo optužuju da odražava i održava sistemske predrasude prema manjinskim grupama.

“Ovo je veliki gubitak za nas. Posvuda smo nevidljivi”, rekla je Hrabanova. “Nismo u medijima, nismo u visokoj kulturi.”

Budući da Evropski parlament ne vodi statistiku na temelju etničke pripadnosti i rase zastupnika, popis romskih zastupnika u Evropskom parlamentu dolazi od grupa za ljudska prava i temelji se na javnim izjavama kandidata. Pokretači kampanje mjesecima su upozoravali da dobici koje je krajnja desnica postigla u novom Evropskom parlamentu znače da institucija riskira da još više odstupi od stvarnosti raznolikog stanovništva EU.

“Raznolikost Evrope, tu se uopšte ne odražava”, rekla je Hrabanova. “U nekim mjestima u Evropi Romi čine čak 10 posto stanovništva. A ako nemamo niti jednog predstavnika, nešto stvarno nije u redu.”

Njena organizacija i drugi sada će biti prisiljeni osloniti se na dobru volju savezničkih zastupnika u Evropskom parlamentu kako bi pomogli u donošenju finansijskih i političkih odluka koje utječu na romske zajednice širom EU, rekla je. Neuspjeh da se to učini mogao bi zadržati „cikluse isključenosti i nejednakosti“, dodala je, te zaključila da je „puno toga na kocki.”

Cortés je ukazao na moto EU koji glasi “Ujedinjeni u različitosti”, suprotstavljajući ovaj cilj neuspjehu parlamenta da uključi čak i jednu osobu iz najveće etničke manjine u Evropi.

“Evropske institucije trebale bi biti ogledalo i odraz društva u kojem želimo živjeti, s demokratske tačke gledišta”, dodao je. “Ako na političkom nivou stvaramo te procese isključivanja, diskriminacije, marginalizacije, nevjerovanja u stvarnu vrijednost različitosti, kakvu poruku šaljemo evropskom društvu?”

Newipe